MOOCs (มู้กส์) – Massive Open Online Courses

MOOCs (มู้กส์)

Massive Open Online Courses หมายถึง ระบบการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ระบบเปิดสำหรับมหาชน ซึ่งมีลักษณะให้เข้าเรียนได้ไม่จำกัดจำนวนคน เป็นระบบ “เปิด” ที่ทุกคนที่อยากเรียนจะต้องได้เรียน โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายในการเรียน และใช้เทคโนโลยีออนไลน์เป็นเครื่องมือ

https://youtu.be/eW3gMGqcZQc

       เทคโนโลยีนี้เริ่มต้นเมื่อปี 2008 เมื่อห้องเรียนในมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง เปิดให้ผู้ที่สนใจสามารถเข้าเรียนออนไลน์ ซึ่งนอกเหนือจากนักศึกษาในห้อง 25 คนแล้ว คนอีกนับพันคนก็ได้มีโอกาสได้เรียนรู้วิชานั้นด้วย เครื่องมือในการทำ MOOCs เป็นเทคโนโลยีธรรมดาๆ ที่เราคุ้ยเคยกันอยู่ เช่นเว็บไซต์ วิดีโอ บล็อก ฯลฯ เงื่อนไขในการใช้งานข้อมูล เช่น ให้ใช้งานได้อย่างเดียว ให้นำไปเผยแพร่ได้ หรือให้นำไปแก้ไขดัดแปลงได้ ขึ้นอยู่กับผู้พัฒนาแต่ละราย

MOOCs ต่างจาก E-learning

       MOOCs ต่างจาก E-learning ตรงที่ E-learning จะเรียนเมื่อไหร่ก็ได้ แต่ MOOCs มีลักษณะเหมือนหลักสูตร มีระยะเวลาเปิด-ปิด เหมือนห้องเรียนปกติ ถูกกำหนดหัวข้อย่อยในรายวิชาไว้แล้ว มีการวัดและประเมินผล มีการบ้าน มีกิจกรรมให้ผู้เรียนได้ทำงานกลุ่ม รวมทั้งให้ผู้เรียนช่วยกันตรวจงาน MOOCs หลายตัวสามารถให้ผู้เรียนเทียบหลักสูตรกับสถาบันอุดมศึกษาชื่อดังหรือใช้อ้างอิงในการสมัครงานได้

       ปัจจุบันมี MOOCs Provider เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ โดยแต่ละแห่งจะจับมือกับมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงระดับโลกในการผลิตสื่อการเรียนการสอน ทั้งนี้ ช่องทางที่บริษัทและมหาวิทยาลัยจะสร้างรายได้ ได้แก่ กรณีที่ผู้เรียนต้องการใบรับรองการจบหลักสูตร ค่าดำเนินการสอบ การช่วยนำโปรไฟล์ในการเรียนไปเผยแพร่กับบริษัทจัดหางาน ฯลฯ

ค่าย MOOCs ยักษ์ใหญ่ในปัจจุบัน ได้แก่

1. edX เป็น MOOCs ที่ได้รับความนิยมสูงสุดแต่การนำเสนอเนื้อหาไม่ค่อยน่าสนใจ Google กำลังจะเข้าไปเป็นผู้พัฒนาปรับปรุง คาดว่าน่าจะมีอะไรแปลกใหม่เข้ามาในระยะอันใกล้นี้ (www.edx.org)
2. Coursera ได้ชื่อว่าเป็นบิดาแห่ง MOOCs และเป็น MOOCs ที่ใหญ่ที่สุด (www.coursera.org)
3. Udacity ได้รับการกล่าวถึงว่าเป็น MOOSC ที่มีเสน่ห์ สนุก และน่าประทับใจ (www.udacity.com)
4. Khan Academy เป็น MOOCs สัญชาติอินเดียที่ทำวิดีโอประกอบการสอนได้เข้าใจง่าย และสนับสนุนกลุ่มผู้เรียนหลายวัย (www.khanacademy.org)

ค่าย MOOCs น้องใหม่มาแรง

1. Open 2 study ออกแบบให้มีความคล่องตัวในการใช้งานสูง เช่น สามารถลงทะเบียนได้ในเวลาเพียง 20 วินาที (www.open2study.com)
2. Youtube Education เป็น MOOCs ของยูทูบ ที่นำวิดีโอมาจัดระบบเป็นรายวิชาที่หลากหลาย (www.youtube.com/education)
3. TED.ED สอนโดยวิทยากรที่รู้จริงมีลีลาการพูดที่มีสีสัน หรือบางครั้งก็ทำเป็นแอนนิเมชั่นน่าชม (www.ted.com)
4. iTunes U เป็น MOOCs ของค่าย Apple รองรับเฉพาะอุปกรณ์ของ iOS เท่านั้น มหาวิทยาลัยหลายแห่งของไทยกำลังจะใช้ MOOCs รายนี้ (www.apple.com/education/ipad/itunes-u)

MOOCs ได้ช่วยลดอุปสรรคสำคัญในการศึกษา

       ปัจจุบันมีความต้องการในการเรียนระดับอุดมศึกษาสูงเกินกว่าความสามารถที่สถานศึกษาจะรองรับได้ รวมทั้งต้นทุนการศึกษาที่มีราคาแพง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการศึกษาต่อในต่างประเทศ แต่ปัจจุบัน MOOCs ก็ยังมีข้อจำกัดบางด้าน เช่น ด้านภาษา มาตรฐานในการเทียบวุฒิ และยากที่จะพิสูจน์ได้ว่าผู้ที่สอบกับผู้ที่ขอจบหลักสูตรเป็นคนเดียวกันหรือไม่ ฯลฯ

       สถิติผู้เรียนจนจบหลักสูตร MOOCs มีน้อยกว่าผู้ลงทะเบียนเรียนในสัดส่วนที่แตกต่างกันมาก ซึ่งจริงๆ แล้วก็เป็นเรื่องธรรมดา เพราะถ้าผู้เรียนเรียนแล้วไม่ชอบหรือไม่สนใจแล้วก็มีสิทธิ์ที่จะเลิกเรียนหรือเปลี่ยนไปเรียนวิชาอื่นได้

       สถิติผู้ใช้ MOOCs ขณะนี้ส่วนใหญ่อยู่ในอเมริกาเหนือและยุโรป ส่วนเอเชียมีผู้เรียนเป็นสัดส่วน 24% ซึ่งส่วนมากได้แก่ ไต้หวัน ญี่ปุ่น จีน เกาหลีใต้ และสิงคโปร์ ซึ่งมหาวิทยาลัยของสิงคโปร์กำลังจะร่วมมือกับบริษัทแห่งหนึ่งในการทำหลักสูตรใน MOOCs เองด้วย

       ส่วนในประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) กำลังทำโครงการ Thailand Cyber University ซึ่งกำลังจะพัฒนา E-Teacher E-Courseware และ E-Learning และหลายมหาวิทยาลัย เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ก็เริ่มสนใจที่จะทำหลักสูตรใน MOOCs

       MOOCs จึงเป็นเทรนด์ของแหล่งเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สิ่งที่จะต้องมีควบคู่กับไปกับเทคโนโลยีก็คือทักษะที่จำเป็นสำหรับอนาคต เช่น การคิดระดับสูง การยอมรับระหว่างวัฒนธรรม การคิดวิเคราะห์แปลความหมาย ความฉลาดทางสังคม ฯลฯ

หัวใจของ MOOC

       MOOC คือ หลักสูตร (Course) ที่เรียนออนไลน์ (Online) จากระบบที่เปิดให้ใช้งานฟรี (Open) และรองรับผู้เรียนจำนวนมาก (Massive) ผู้เรียนสามารถเชื่อมต่อเข้าไปดูวิดีโอการบรรยาย เข้าไปฝึกปฏิบัติ ทำแบบทดสอบแบบฝึกหัด หรือเข้าไปร่วมสนทนากับผู้เรียนอื่นๆ ได้ MOOC จะเน้นการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่มาช่วยในการเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตและมีการสร้างระบบที่ส่งเสริมให้ครูและนักเรียนสามารถสื่อสารและมีปฏิสัมพันธ์กันได้มากขึ้น มีการออกแบบที่ช่วยให้ครูสามารถตรวจสอบข้อมูลการเรียนของนักเรียนได้ง่ายขึ้น เช่น คุณครูสามารถเข้ามาดูสถิติได้ว่านักเรียนเข้าดูบทเรียนใดบ้าง หรือว่านักเรียนใช้เวลากับการทำแบบฝึกหัดใดมากเป็นพิเศษ ทำให้รู้ได้ว่านักเรียนแต่ละคนมีความเก่งหรือไม่ถนัดในเรื่องใด หรือรวมไปถึงทำการวิเคราะห์โจทย์การบ้านที่มีนักเรียนทำผิดเป็นจำนวนมาก เพื่อหาว่ามีเนื้อหาส่วนใดที่นักเรียนยังไม่เข้าใจ และระบบก็จะช่วยให้คำแนะนำแก่นักเรียนที่ตอบผิดได้ทันทีว่าเนื้อหาที่เข้าใจผิดอยู่ตรงไหนของบทเรียน การที่ครูสามารถเข้ามาดูสถิติข้อมูลต่างๆ พวกนี้ ก็จะเป็นการสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้สอนกับผู้เรียนมากยิ่งขึ้น แม้ว่าจะอยู่ห่างไกลกัน ซึ่งถือว่าเป็นการแก้ไขข้อด้อยของการเรียนทางไกลแบบเดิมที่เป็นการสื่อสารทางเดียว โดยที่นักเรียนไม่ได้รับปฏิสัมพันธ์ใดๆ ตอบกลับจากครูผู้สอนได้เลย

       อีกเหตุผลหลักที่ทำให้ MOOC เป็นที่นิยมขึ้นมาก็เพราะว่า MOOC ถูกเริ่มทดลองใช้จากมหาวิทยาลัยชั้นนำของสหรัฐอเมริกา อาทิ Harward University, MIT และ University of California Berkeley ซึ่งเริ่มต้นจากภายในมหาวิทยาลัย ต่อมาพัฒนามาเป็นความร่วมมือระหว่างหลายๆ มหาวิทยาลัย โดยมีการจัดทำ Platform ให้มหาวิทยาลัยต่างๆ สามารถเอาวิชาที่มีอยู่แล้วใส่เข้าไป เพื่อแบ่งปันข้อมูลและเปิดโอกาสให้นักศึกษาเข้าถึงข้อมูลหลักสูตรต่างๆ ได้ง่ายขึ้นเช่น edX ซึ่งเป็น Platform ที่เพิ่งทำการเปิดตัวไปเมื่อ เมษายน พ.ศ. 2555 อาจกล่าวได้ว่า MOOC คือรูปแบบการนำเสนอระบบจัดการเรียนการสอนออนไลน์ ที่รองรับการเข้าถึงของผู้เรียนจากทุกที่ทั่วโลกจำนวนมาก และมีบทเรียนที่ผู้เรียนสามารถเข้าเรียนแบบออนไลน์ได้ฟรีจำนวนมากจากมหาวิทยาลัย/สถาบันชั้นนำของโลก ในบางหลักสูตรเมื่อผู้เรียนเรียนจบสามารถนำผลการเรียนไปเทียบโอนหน่วยกิตในมหาวิทยาลัยได้ หรือการได้รับประกาศนียบัตร อาจมีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้นกับผู้เรียนได้ตามเงื่อนไขของแต่ละหลักสูตร

ศูนย์คอมพิวเตอร์และสารสนเทศ สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ ได้ให้บริการบทเรียนออนไลน์แบบเปิด MOOC แบบเว็บท่า (MOOC Web Portal) ที่ :  http://arit.sru.ac.th/service/mooc-services.html

ที่มา

• www.tkpark.or.th/tha/articles_detail/196/MOOCs
• www.uab.cat/…/study-…/mooc/what-is-a-mooc-1345668290709.html
• www.learn.in.th/heart-of-mooc/#more-485